Akyaka'nın Sesi: Akyaka'da doğa ile dost, katılımcı bir yerel yönetim talebi

Akyaka Dayanışması, Akyaka'da doğa ile dost, katılımcı bir yerel yönetim anlayışının hayata geçirilmesi için Ula ve Muğla Büyükşehir Belediyelerine kapsamlı birer dosya sundu. Ula Belediyesine verilen dilekçenin kopyası aşağıdadır (Büyükşehir Belediyesine verilen dilekçe de aynı içeriktedir).

ULA BELEDİYE BAŞKANLIĞI

Konu: Akyaka’da koruma amaçlı imar planı ve çevre düzenleme projeleri bütünleşik yönetim planının oluşturulması.

Akyaka, sahip olduğu zengin biyo-çeşitliliğin, tarihi ve doğal değerlerinin korunabilmesi için 1988 yılında Özel Çevre Koruma Bölgesi ilan edilmiştir.

Özel Çevre Koruma alanı ilanını takiben ilgili Bakanlıkça, alanının korunmasına yönelik alt yapı, üst yapı yatırımları, imar planları yapılmış, üniversiteler ve kamu kurumları, sivil toplum örgütleri işbirliğiyle projeler yapılmış, yönetim planları oluşturulmuştur. Bu çalışmaların başlıcaları ; “Gökova İç Körfezi ve Sedir Adası Bütünleşik Kıyı Yönetimi Planının Hazırlanması ve Uygulaması Projesi” [1] ve “Deniz ve Kıyı Alanları Yönetimi Projesi” [2] dir.

Akyakalıların katılımcı süreçler sonucunda oluşturdukları, ortak aklın ifadesi “ Akyaka Vizyonu” “Doğaya Saygılı, Mimari Yapısını Koruyan, Hizmet Altyapısı Güçlü, Sürdürülebilir ve Alternatif Turizme Odaklı, İnsanların Birlik ve Beraberlik İçinde Ortak Hareket Edebildiği Akyaka ” olarak belirlenmiştir. Bu Vizyon, Akyaka Belediyesi’nin Stratejik Planı’nın temeli olmuştur.[3] (Bkz. Ek-1). Akyakalıların yerel yönetimin karar alma süreçlerine katılımına aracı olmak üzere 2008 yılında Akyaka Kent Konseyi kurulmuştur. Kent Konseyi’nin girişimi ile Akyaka Yerel Yönetim İlkeleri hazırlanmıştır. 2009 Yerel Seçimleri öncesinde seçime katılan Belediye Başkan Adayları bu ilkelerin altını halkın huzurunda birlikte imzalayarak Akyaka Yerel Yönetim Sözleşmesini’ne dönüştürmüşlerdir. [1] (Bkz. Ek-7)

Akyaka Vizyonu’nun gerçekleşmesi için çok uygun bir çerçeve program sunan Uluslararası Yavaş Kentler Birliği’ne (Cittaslow) üyelik düşüncesi, Akyaka Kent Konseyi’nin öncülüğünde yapılan hazırlık ve bilgilendirme çalışmaları sonucu halk referandumu ile kabul edilmiş, birliğe sunulan dosyanın kabul edilmesiyle Akyaka, Uluslararası Yavaş Kentler Birliği’ne (Cittaslow) üye olmuştur. (Bkz. Ek-2)

Cittaslow kriterleri arasında önemi bulunan yaya öncelikli ve güvenli trafik hareketinin sağlanabilmesi, bisikletin daha yaygın bir ulaşım aracı olarak kullanılmasına yönelik, Atılım Üniversitesi akademisyenlerinin Akyaka Kent Konseyi’nin alan desteği ile “Katılımcı Yerel Yönetim ve ‘Yavaş Şehir’ Uygulama Gereksinmeleri Çerçevesinde Akyaka Beldesi Örnek Alan Araştırması” proje çalışması gerçekleştirilmiştir. Proje kapsamında belde sakinleri ile yapılan toplantılar sonucu, belediye binasının altında kalan alanın trafiğe kapatılması ve Atatürk Caddesi'nin ulaşım ve trafik sisteminin kısa dönemde iyileştirilmesi için öneriler getiren bir rapor hazırlanmıştır. [4] ( Bkz. Ek-3)

Cittaslow eylem planlarının katılımcı bir süreçte oluşturulması için Akyaka Belediyesi ve sivil toplum örgütlerinin katılımıyla bir Sakin Kent Yönergesi hazırlanmış ve imzalanmıştır. (Bkz. Ek-2). Ancak, Muğla’nın Büyükşehir olması ile birlikte Akyaka Belediyesi kapanmış, Cittaslow kriterlerinin gerçekleştirilmesine yönelik çalışmalar yapılmamış ve Akyaka’nın Cittaslow statüsü belirsizliğe sürüklenmiştir.

Akyaka’nın yerel yönetim anlayışı, benimsenen vizyon cümlesi ve Cittaslow düşüncesinden uzaklaşmıştır. Artan turizm ile oluşan rant baskısı, doğal taşıma kapasitesinin sınırlarını zorlamaya başlamıştır. Bugün Akyaka, kimliğinin en önemli öğeleri olan doğal ve mimari zenginliklerini yitirme tehlikesi ile karşı karşıyadır. Halkın ortak yaşam alanları, zeytinlikler özelleştirilerek imara açılmaya çalışılmaktadır (Bkz. Ek-4). Hassas bir eko-sistem olan Azmak, ÖÇK ve Kıyı Kanununun gerekleri yerine getirilmediği için her gün biraz daha yok olmaktadır. (Bkz. Ek-5). Orman alanları çöp ve moloz atıklarıyla kirletilmektedir (Bkz. Ek-6). Yaya dostu politikaların eksikliği nedeni ile her yıl artan araç trafiği yönetilememekte, günübirlik çözüm arayışları ile orman alanları, Azmak kenarı otoparklara dönüştürülmekte, caddeler gittikçe daha fazla araç işgali altına girmektedir. Kaldırımlar, yürüyüş ve bisiklet yolları ya çok yetersiz, ya da tamamen planlama dışında bırakılmıştır. Rekreasyon alanları, çocuk oyun alanları, halkın sosyalleşmesine yarayacak açık ve kapalı kültürel mekanlar yok denecek kadar azdır.

Ne yazık ki ÖÇK Bölgesi ve Yavaş Kent olması, doğayla dost, katılımcı bir yerel yönetim iradesi ortaya konulamadığı için Akyaka’nın olumsuz gelişimini engelleyememektedir. Hükümetin doğa koruma alanlarını dahi özelleştirmeyi, yatırımlara açmayı öngören politikaları da sorunu ağırlaştırmaktadır.

Olumlu tarafından bakıldığında, Akyaka’nın dünyada benzeri az bulunan doğal ve kültürel zenginliklerinin bilincinde olan yerel sivil toplum kesimleri, bu olumsuzluklara karşı etkin mücadeleler yürütmektedirler. Bu çalışmalar arasında Akyaka Kent Konseyi’nin girişimi ile Akyaka’nın Uluslararası Yavaş Kentler Birliği’ne üye olması, Akyaka Yerel Yönetim Platformu’nun girişimi ile yapılan Azmak Sempozyumu, Azmak’ın Kıyı Kanununa dahil edilmesi girişimleri ve orman içinde açılan çöplük alanın kaldırılması, Akyaka Dayanışması’nın girişimi ile kamuya ait zeytinlik alanın özelleştirilmesine, imara açılmasına karşı yürütülen çalışmalar ve Akyaka Orman Kampı’nda Kıyı Kanunu’na aykırı uygulamalara karşı verilen mücadeleler sayılabilir.

Muğla’nın Büyükşehir statüsü kazanması ve belde belediyesinin kaldırılması ile Akyaka’ya ilişkin kararlar sorumlulukları dahilinde Ula ve Muğla Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülmeye başlanmıştır.

Akyaka’nın değerlerinin korunabilmesi ve geleceğe aktarılabilmesi için, 2863 sayılı Tabiat ve Kültür Varlıklarını Koruma Kanunu Md.17 ( Değişik: 14/07/2004-5226/8 md.) “Sit alanlarında geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartları ile koruma amaçlı imar planı”, 5393 sayılı Belediye Kanunu, Md.73 Kentsel dönüşüm ve gelişim alanı, 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu Md.7 b ve e bentleri dikkate alınarak mevcut doğal ve arkeolojik SİT alanları, Özel Çevre Koruma alanı statüsünün gereklerinin yapılması, koruma amaçlı özel alan ilan edilmesi, bütünleşik yönetim planı oluşturulmasının alanın bütün olarak korunmasında çözüm olacağını düşünüyoruz.

Akyaka Dayanışması, Akyaka’da yıllardır doğayla dost, yüksek yaşam kalitesi için mücadele eden sivil toplum kesimlerinin bir araya gelerek oluşturdukları bir platformdur.

Akyaka Dayanışması olarak, Akyaka’nın sahip olduğu zenginliklerin korunması ve yaşam kalitesinin yükseltilmesi için yerel yönetimin karar alma süreçlerine katılarak önemli katkı sağlayabileceğimizi düşünüyoruz. Zira yıllardır bu mücadele içinde yer alan bireyler ve sivil toplum örgütleri olarak bölgemizin sorunlarını çok yakından tanıyoruz. Sivil toplumun mücadele sürecinde kazandığı bilgi birikimi ve deneyimin de Akyaka’ya zenginlik katan, yerel politikaların ve eylem planlarının oluşturulma sürecinde mutlaka değerlendirilmesi gereken önemde olduğuna inanıyoruz. Sayın Başkanlığınızın ve Belediye Meclisi’nin yeni stratejik planlama döneminde aşağıdaki taleplerimizin dikkate alınmasının hem bölgemiz, hem de ülkemiz için gurur kaynağı olacak örnek bir katılımcı yerel yönetim anlayışının hayata geçirilmesine katkı sağlayacağını düşünüyoruz:

1) Kamusal bir alan ve zeytinlik olan 3841 sayılı parselin imara kapatılması,zeytin ağaçlarının kesilmesi gibi geri dönülmez bir tahribata meydan vermemek için halen işlemleri devam eden özelleştirmesinin derhal durdurulması, kamusal alanların özelleştirilmesine izin verilmemesi,

2) Kadın Azmağı’nda doğal yaşam alanlarının işgaline ve tahrip edilmesine izin verilmemesi, Kıyı Kanunu’na aykırı uygulamalara son verilmesi, Azmağın kıyı kenar çizgisinin tespitinin tamamlanmış olması 6 nedeniyle teknik ayrıntıların ilgili daireden talep edilerek, kıyı kenar çizgisinin gereğini yapacak ilgili Belediye birimlerinin harekete geçirilmesi, Akyaka Belediyesi döneminde planlanan, “Azmak kıyı bandında bir yürüyüş yolu” projesinin hayata geçirilmesi (Gökova-Akyaka’yı Sevenler Derneği’nin yaban hayata saygılı proje önerisinin dikkate alınması [5]

3) Akyaka İmar Planında orman içlerinde tahribata yol açan yol planlarının iptal edilmesi

4) Akyaka’nın kent kimliğinin önemli parçası olan Çakırhan Mimarisi’nin yozlaşmasının önüne geçilmesi (ortak yaşam alanlarının korunması, imar suistimallerine izin verilmemesi, yeni yerlerin imara açılmaması, yürürlükteki imar plan hükümlerinde bodrum katlarda olduğu gibi yoruma açık bölümlerin gözden geçirilerek hakkaniyetli, suistimale izin vermeyecek bir netliğin sağlanması),

5) Akyaka’nın Yavaş Kent Statüsü’nü devam ettirmesi, yaşam kalitesinin arttırılması için eylem planlarının yapılması

Doğanın korunması (Azmakların, ormanların, denizin, kıyı alanlarının, bahçe ve tarım alanlarının korunması için eylem planları)
Yerel ve organik üretimin desteklenmesi, slowfood uygulamaları
Kendine yeten, temiz enerji kaynaklarına yönelim
Yaya dostu kent olmanın hedeflenmesi (yürüyüş ve bisiklet yolları, etkin toplu taşıma, motorlu araçlara kapalı alanlar oluşturulması, özel araç kullanımını caydırıcı önlemler)
Doğayla dost turizm anlayışının geliştirilmesi
Yavaş Kent kültürünü yaygınlaştırmayı/geliştirmeyi hedefleyen etkinlikler (Yavaş Kent Festivali)

6) Katılımcı, yerinden yönetim anlayışının hayata geçirilmesi (Ula Kent Konseyi, Akyaka Mahalle Meclisi yapılarının oluşturulması, Belediye meclis toplantılarının halka açık yürütülmesi, halkın katılımının teşvik edilmesi, katılımı kolaylaştıracak pratik olanakların sağlanması)

Dileğimiz; katılımcı yerel yönetim mekanizmalarının oluşturularak beldemizin sorunlarına sivil toplum kesimlerinin etkin katıldığı süreçlerde yerel yönetimle birlikte kalıcı çözümler üretilmesidir. Eşsiz güzellikteki doğamızı ve ortak yaşam alanlarımızı koruyarak gelecek nesillere aktarma konusunda Akyaka Dayanışması olarak üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirmeye hazırız. 8.12.2014

AKYAKA DAYANIŞMASI

EKLER:

1) Akyaka Belediyesi Stratejik Planı

2) Yavaş Kent Çalışmaları (Akyaka Kent Konseyi, Akyaka Belediyesi)

3) Katılımcı Yerel Yönetim ve ‘Yavaş Şehir’ Uygulama Gereksinmeleri Çerçevesinde Akyaka Beldesi Örnek Alan Araştırması (Dr. Cumhur Aydın, Atılım Üniversitesi)

4) Zeytinliğin imara açılmasına ve özelleştirmesine karşı girişimler

5) Azmak tahribatlarını önlemeye yönelik girişimler

6) Ormanların çöp depolama alanı olarak kullanılmasına karşı girişimler

7) Akyaka Yerel Yönetim Sözleşmesi

8) CD (Bu dosyanın ekinde bulunan ya da atıfta bulunulan tüm belgelerin elektronik kopyalarını içerir)