Aydın-Muğla Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetim Planına İtirazlar

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü tarafından 19.11.2020 tarihinde askıya çıkarılan, 1/50.000 ölçekli Aydın-Muğla Bütünleşik Kıyı Alanları Planına (BKAY Planı)  Muğla, Aydın ve Türkiye genelinde birçok meslek odası, sivil toplum örgütü ve yurttaşların  kıyı alanlarının yağmalanmasına neden olacağı ortak kaygısı ile farklı gerekçelerle  itiraz ediyorlar.  Gökova Ekolojik Yaşam Derneği de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na gönderdiği dilekçe ile Plana itiraz etti ve iptalini talep etti. Aydın ve Muğla kıyı alanlarını kapsayan ve 7 alt bölgeye ayrılarak yapılan planın genel olarak hazırlanış biçimine ve Köyceğiz-Marmaris-Ortaca-Dalaman alt bölgesi içinde yer alan Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi kıyıları ile ilgili bölümüne odaklı olarak hazırlanan itiraz dilekçesinde iptal talebi şu şekilde gerekçelendirildi:

1. Aydın-Muğla BKAY, ÇŞB tarafından ihale yolu ile özel şirketlere hazırlatılan Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporları sonucunda yapılan  Doğal Sit Alanı statü değişikliklerini esas almaktadır. Ancak bu raporların hazırlanış sürecinde Sayıştay’ın ÇŞB 2019  Denetim Raporu’nda da bulgulandığı gibi, dört mevsim kurallarına uygun fotoğraflama ve arazi çalışması yapılmadığı gibi farklı projelerde ayni kişiler usulsüz şekilde raporları imzalamış ve proje ekiplerinde çalışmalara katılmadan raporların imzalandığı tespit edilmiştir. Bilimsel etikle bağdaşmayan, teknik şartnameye aykırı, intihal denebilecek, kamuyu ve devleti kandırmaya yönelik somut uygulamalar tespit edilmiştir.

Böylesine vahim mevzuata aykırılıklarla hazırlanmış raporların doğal sit alanlarının koruma statülerininin kaldırılmasına/düşürülmesine ve bu statü değişikliklerin BKAY Planlarının hazırlanmasına dayanak alınması kabul edilemez. 

2. Doğa koruma müktesebatının AB  ile uyumlu hale getirilmesi için  Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülen Natura 2000 Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Veritabanı Projesi, BKAY Planı hazırlanırken dikkate alınmamıştır. Natura 2000’nin verilerine yönetim planında yer verilmemiştir. Natura 2000 ile uyumlu olmayan BKAY Planı uluslararası mevzuat açısından sorun oluşturacaktır.

3. Söz konusu planın Gökova ÖÇKB sınırları içerisinde kalan kıyı alanları biyolojik çeşitlilik bakımından son derece hassas ekosistemleri barındırmaktadır. Ne yazık ki bu kıyı alanları söz konusu BKAY’da mutlaka korunması gereken kıyı alanları olarak değerlendirilmemiştir.

Azmak, Su samurlarının yaşam alanı

4. Planın Gökova Alt Bölgesi ile ilgili bölümünde (S.107) Kıyı Gelişme Stratejileri başlığı altında “Azmak Nehri gibi doğal değerler korunmalıdır” denilmekle birlikte, Azmak nehri daha önce 1. Derece Doğal Sit statüsünde mutlak korunan alan iken yukarıda bahsedilen Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu sonucunda Azmak nehrinin batı kıyısında koruma statüsü tamamen kaldırılmış, doğu kıyısı ise “Nitelikli Koruma Alanı” statüsüne indirilmiştir. Ekosistem bir bütündür; yapılan bu değişikliklerle artık Su samurlarının yaşam alanlarının korunması mümkün olamayacaktır. BKAY Raporunda her ne kadar “Azmak Nehri gibi doğal değerler korunmalıdır” denilse de temel aldığı doğal sit değişiklikleri ile Azmak’ta yapılaşmanın önünü açmaktadır.  Son yapılan Akyaka İmar Planı Revizyonu ile ÇED süreci dahi işletilmeden Azmak girişinde yat limanı ve Azmak Kıyı Bandı Projesi gibi  projeler planlanabilmiştir.

Dilekçenin sonunda belirtilen gerekçelere dayanarak askıya çıkarılan planın tümüyle yürürlükten kaldırılması; meslek ve sivil toplum örgütlerinin katılımının, şeffaflığın, bilimsel yeterliliğin, ulusal ve uluslararası mevzuata uygunluğun sağlanarak koruma esaslı olarak yeniden hazırlanması talep edildi.

Akyaka İmar Planı Revizyonunu İptal Davasında Ara Karar Çıktı

Akyaka İmar Planı Revizyonunun askı süresinin bitiminde, 27 Ekim 2020 tarihinde bireysel olarak Serdar Denktaş tarafından açılan Yürütmeyi Durdurma Talepli İptal Davasında Muğla 3. İdare Mahkemesi ara kararını verdi: Davalı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın iddiaları cevaplaması için 30 gün süre verildi. Sürenin bitiminde Yürütmeyi Durdurma talebi karara bağlanacak.

“Koruma Amaçlı” Akyaka İmar Planı Revizyonu 14 Eylül’de askıya çıkarılmış ve bir ay süre ile askıda kalmış ve özellikle Akyaka sakinleri tarafından büyük tepkiyle karşılanmıştı. Muğla Çevre Platformu Gökova Meclisi’nin öncülüğünde plan revizyonu ayrıntılı olarak yurttaşların ve sivil toplum örgütlerinin katılımı ile değerlendirilmişti. Toplantılar sonunda Plan Revizyonunun koruma amaçlı değil, rant amaçlı olduğu gerekçesi ile iptal edilmesi için girişimde bulunma kararı alınmıştı. Yapılmak istenen plan revizyonunun askı süresi boyunca  Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne binlerce itiraz dilekçesi verilmişti. Plan Revizyonunun askı süresinin bitiminde yürürlüğe gireceği düşüncesi ile idari sürecin bitmesini beklemeksizin ayrıca bir de Yürütmeyi Durdurma Talepli İptal Davası açma kararı alınmıştı. 

Ara kararın verilmesinden sonra Muğlalı yurttaşlar ve sivil toplum örgütleri açılan davaya müdahil olmak için harekete geçtiler. İlk olarak Muğla Barosu, Gökova Ekolojik Yaşam Derneği ve Akdeniz Yeşilleri Derneği müdahil olma kararı aldılar.  Muğla Barosu açılan davaya müdahil olmanın yanında bağımsız bir dava açmaya da hazırlanıyor. Muğla Büyükşehir Belediyesi, Muğla Mimarlar Odası ve Muğla Şehir Plancılar Odası ise dava açmak için idari sürecin bitimini bekleyeceklerini bildirdiler. Akyakalı yurttaşlar, özellikle mülkiyet hakları ellerinden alınmak istenen Kermetur Sitesi sakinleri davaya bireysel olarak müdahil olmak için hazırlanıyorlar. Mahkemenin Yürütmeyi Durdurma talebi ile ilgili kararını yeni yılın ilk günlerinde vermesi bekleniyor.

Açılan davanın gönüllü olarak avukatlığını üstlenen  Av. Güzin Altıniş Kurt ve Ümit Kurt, müdahil olmak isteyen kişi ve kurumların bağımsız olarak İdare Mahkemesine dilekçelerini verilebileceği gibi vekalet verilmesi durumunda yargı masrafların ödenmesi koşulu ile avukatlık ücreti talep etmeden kendileri tarafından da yerine getirilebileceğini bildirdiler.