Aydın-Muğla Bütünleşik Kıyı Alanları Yönetim Planına İtirazlar

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Mekansal Planlama Genel Müdürlüğü tarafından 19.11.2020 tarihinde askıya çıkarılan, 1/50.000 ölçekli Aydın-Muğla Bütünleşik Kıyı Alanları Planına (BKAY Planı)  Muğla, Aydın ve Türkiye genelinde birçok meslek odası, sivil toplum örgütü ve yurttaşların  kıyı alanlarının yağmalanmasına neden olacağı ortak kaygısı ile farklı gerekçelerle  itiraz ediyorlar.  Gökova Ekolojik Yaşam Derneği de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na gönderdiği dilekçe ile Plana itiraz etti ve iptalini talep etti. Aydın ve Muğla kıyı alanlarını kapsayan ve 7 alt bölgeye ayrılarak yapılan planın genel olarak hazırlanış biçimine ve Köyceğiz-Marmaris-Ortaca-Dalaman alt bölgesi içinde yer alan Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi kıyıları ile ilgili bölümüne odaklı olarak hazırlanan itiraz dilekçesinde iptal talebi şu şekilde gerekçelendirildi:

1. Aydın-Muğla BKAY, ÇŞB tarafından ihale yolu ile özel şirketlere hazırlatılan Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporları sonucunda yapılan  Doğal Sit Alanı statü değişikliklerini esas almaktadır. Ancak bu raporların hazırlanış sürecinde Sayıştay’ın ÇŞB 2019  Denetim Raporu’nda da bulgulandığı gibi, dört mevsim kurallarına uygun fotoğraflama ve arazi çalışması yapılmadığı gibi farklı projelerde ayni kişiler usulsüz şekilde raporları imzalamış ve proje ekiplerinde çalışmalara katılmadan raporların imzalandığı tespit edilmiştir. Bilimsel etikle bağdaşmayan, teknik şartnameye aykırı, intihal denebilecek, kamuyu ve devleti kandırmaya yönelik somut uygulamalar tespit edilmiştir.

Böylesine vahim mevzuata aykırılıklarla hazırlanmış raporların doğal sit alanlarının koruma statülerininin kaldırılmasına/düşürülmesine ve bu statü değişikliklerin BKAY Planlarının hazırlanmasına dayanak alınması kabul edilemez. 

2. Doğa koruma müktesebatının AB  ile uyumlu hale getirilmesi için  Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yürütülen Natura 2000 Ulusal Biyolojik Çeşitlilik Veritabanı Projesi, BKAY Planı hazırlanırken dikkate alınmamıştır. Natura 2000’nin verilerine yönetim planında yer verilmemiştir. Natura 2000 ile uyumlu olmayan BKAY Planı uluslararası mevzuat açısından sorun oluşturacaktır.

3. Söz konusu planın Gökova ÖÇKB sınırları içerisinde kalan kıyı alanları biyolojik çeşitlilik bakımından son derece hassas ekosistemleri barındırmaktadır. Ne yazık ki bu kıyı alanları söz konusu BKAY’da mutlaka korunması gereken kıyı alanları olarak değerlendirilmemiştir.

Azmak, Su samurlarının yaşam alanı

4. Planın Gökova Alt Bölgesi ile ilgili bölümünde (S.107) Kıyı Gelişme Stratejileri başlığı altında “Azmak Nehri gibi doğal değerler korunmalıdır” denilmekle birlikte, Azmak nehri daha önce 1. Derece Doğal Sit statüsünde mutlak korunan alan iken yukarıda bahsedilen Ekolojik Temelli Bilimsel Araştırma Raporu sonucunda Azmak nehrinin batı kıyısında koruma statüsü tamamen kaldırılmış, doğu kıyısı ise “Nitelikli Koruma Alanı” statüsüne indirilmiştir. Ekosistem bir bütündür; yapılan bu değişikliklerle artık Su samurlarının yaşam alanlarının korunması mümkün olamayacaktır. BKAY Raporunda her ne kadar “Azmak Nehri gibi doğal değerler korunmalıdır” denilse de temel aldığı doğal sit değişiklikleri ile Azmak’ta yapılaşmanın önünü açmaktadır.  Son yapılan Akyaka İmar Planı Revizyonu ile ÇED süreci dahi işletilmeden Azmak girişinde yat limanı ve Azmak Kıyı Bandı Projesi gibi  projeler planlanabilmiştir.

Dilekçenin sonunda belirtilen gerekçelere dayanarak askıya çıkarılan planın tümüyle yürürlükten kaldırılması; meslek ve sivil toplum örgütlerinin katılımının, şeffaflığın, bilimsel yeterliliğin, ulusal ve uluslararası mevzuata uygunluğun sağlanarak koruma esaslı olarak yeniden hazırlanması talep edildi.