Bütçe nedir ? Kişisel olarak baktığımızda bir türlü denk getiremediğimiz gelir gider dengemiz, gelmeyen ay sonu, içinden çıkılamayan masraflar, harcamalarımıza yetmeyen gelirimiz…
Devrim Bayar
Karmaşık bir sürü rakam yığınından oluşan sıkıcı bir belge!
Gelir- gider dengesi!
Bütçe karar vermek demektir. Kaynaklarımızı nereye harcayacağız, harcamaları yaparken hangilerine öncelik vereceğiz, hangi projeleri seçeceğiz, kaynaklarımız yeterli mi?
Kamusal olarak baktığımızda ki buna hiç bakmayız, bakmaya da hakkımız olduğunu düşünmeyiz genellikle…
Kamusal alanda genel bütçe; vatandaşın söz sahibi olamadığı, ancak hayatımızı doğrudan etkileyen eğitim, sağlık, emekli aylıkları, maaş zamları, ödemek zorunda olduğumuz sürekli artan vergiler gibi yansımaları olan bütçedir.
Vatandaş genel bütçe ile devletin yaptığı yatırımlar ( yollar, köprüler, barajlar v.s ) ve devlet idaresinin, vatandaşların aile bütçesini etkileyen kararları gereği karşılaşır.
Vatandaşın doğrudan etkilendiği ama kullanılmasında söz sahibi olabileceği bütçe ise yerel yönetim bütçesidir.
Yerel yöneticilerimiz olarak seçip yetki verdiğimiz kişiler ve kurumlar, bizlerden alınan yasal kaynaklar (vergiler, vergi dışı gelirler) ile hizmet sunumunu yaparken bütçeyi kullanırlar...
Bundan 4 yıl önce benim de görevlisi olduğum bir proje kapsamında Akyakalıların gündemine ilk kez “katılımcı bütçe” ve “bütçe hakkı” kavramı girdi.
Nedir bu katılımcı bütçe? Bütçe hakkı?
Gelirleri yaratanların, giderlerin yapılmasında söz sahibi olmasına, bütçe yapma yetkisinin özünde vatandaşlara ait olmasına BÜTÇE HAKKI denir.
BÜTÇE HAKKI aynı zamanda vatandaştan alınan kaynakların hesabının vatandaşa verilmesini gerektirir.
Katılımcı Bütçe, tüm bu kararların alınmasında belde halkının söz sahibi olması demektir.
Katılımcı Bütçe, vatandaşların belediye hizmetlerinin, kaynakların kullanımının planlanması, karar verme süreçlerine katılımı dolayısıyla bütçe yapma sürecine doğrudan katılması anlamına gelmektedir. Bütçenin kullanımında şeffaflığı ve hesap verebilirliği gerektirir.
Katılımcı Bütçe, belde halkına kendi sorunlarına çözüm bulma imkanı sunma, etkin kaynak kullanımı, daha iyi hizmet ve vatandaşın tercihlerinin belediye bütçesine yansıtılması demektir.
Yerel yönetimde bütçe süreci Haziran ayında başlayan ve Kasım ayında belediye meclisinde görüşülerek, karara bağlanarak tamamlanan bir süreçtir.
Peki ne yapmıştık o tarihlerde katımcı bütçe hazırlamak için, öncelikle vatandaşları bütçe yapmaya davet eden ve yukarıdaki bilgileri de içeren broşürler hazırlayarak bilgilendirmiştik, 2007 Temmuz ayında yani bütçe hazırlığı döneminde mahalle toplantılarında, kahve toplantılarında vatandaşlar ile görüşerek bütçede öncelik verilmesini istedikleri alanları sormuştuk.
Güzel bir hayale inanmıştık, belde halkı bütçe sürecine katılmıştı, gelirleri yaratanlar, gelirin nereye harcanacağına karar veriyordu, halk bütçe yoluyla yönetime katılıyordu, kendisi için önemli bulduğu yatırıma karar veriyordu… Bütçe yetersizlikleri nedeniyle tam olarak uygulanmasa da önemli çalışmalardı.
Son iki yıldır katılımcı bütçe çalışması adına belediye tarafından toplantılar yapılıyor. Toplantılar ne zaman yapılıyor? Kasım ayında! Yani belediye meclisi bütçeyi onayladıktan sonra, tamamlanmış, onaylanmış bütçe için vatandaşa yatırım önceliği soruluyor, aslında bir şey sorulmuyor, soruluyormuş gibi yapılıyor, göz boyanıyor, katılımcılık önemli, ne kadar demokratik, ne kadar şeffaf bir belediyeyiz şeklinde… Bütçe takvimi hakkında bilgisi olmayan vatandaşlarımız ise gerçekten kendilerine bir şey soruluyor düşüncesiyle katkı sağlamaya çalışıyorlar.
Halkın gücüne inanan, iyi niyetle başlanan bir çalışmanın bugün içeriğinden koparak göz boyama aracı haline getirilmesi çok üzücü, vatandaşları düşürdükleri duruma ise bir isim koymaya gönlüm razı gelmiyor…
Katılımcı bütçe çalışmaları broşürlerinde güzel sloganlar vardı.
“ Akyaka’lıyım Bütçeme Sahip Çıkıyorum ”
“ Haydi Bütçemizi Birlikte Yapalım ”
“ Yönetim Anlayışında Yeni Bir Süreç Katılımcı Bütçe”
Ve belediye yönetimi olarak bir taahhüt veriliyordu.
“Katılımcı bütçe yaptığımız hizmetlerde hesap verme sorumluluğumuzun, saydam, dürüstçe, kaynakları eşit ve adaletli kullanma sorumluluğumuzun göstergesidir.”
Bu doğrultuda, yarattığımız kaynakların nasıl kullanıldığını soruyoruz, gerçekleşen bütçe verilerinin açıklanmasını istiyoruz. Sorumluluklarınızı yerine getirmenizi talep ediyoruz.
Yatırım kararları neye göre veriliyor?
ana cadde köstebek yuvası gibiyken neden arka caddenin yolu yapılıyor
bedeli ödendiği halde neden hala yapılmayan yollar var
kaynaklarımızla aldığınız ağaç öğütme makinesi nerede?
ne kadar kaynağımızı misafir ağırlama, yedirme, içirme, gezdirmeye harcadınız ( bütçe içinde kurallara bağlı ve belirli bir oranda kullanılabilir)
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder